برآورد سهم آب سبز حاصل از شبنم در تأمین نیاز آبی گیاه برنج

محدودیت منابع آبی در اکثر نقاط جهان، به¬ویژه مناطق خشک و نیمه¬خشک، سبب شده بسیاری از کشورها به دنبال منابع آب جایگزین برای تأمین آب مورد نیاز خود باشند. رطوبت جو یکی از منابعی است که می¬تواند تامین کننده بخشی از نیاز آبی گیاه به¬شمار رود. در این راستا شبنم یکی از منابع مهم رطوبت در مناطق مرطوب است. این منبع به¬ویژه در طول ماه¬های خشک، در مواقعی که گیاهان بیش¬ترین تنش را تجربه می¬کنند، در دسترس است. استان گیلان دارای اقلیمی مرطوب و ساحلی است، از این رو پتانسیل تشکیل شبنم در این استان وجود دارد که تاکنون کوششی در جهت بررسی و تعیین مقدار آن صورت نگرفته است.کشت گیاه برنج مهم¬ترین زراعت در این استان است. این مطالعه به¬منظور تعیین سهم شبنم در تأمین نیاز آبی و هم¬چنین بررسی ارتباط آب حاصل از شبنم در کشت برنج با میزان آب قابل بارش جو انجام شد. اندازه¬گیری¬های مزرعه¬ای در منطقه رشت و در اراضی موسسه تحقیقات برنج کشور و دانشگاه گیلان در سال¬های 1391 و 1392 انجام شد. جهت اندازه¬گیری تبخیر-تعرق واقعی گیاه برنج از مینی¬لایسیمترهای استوانه¬ای استفاده شد.تغییرات سطح برگ برنج نیز در طول دوره رشد اندازه گیری شد. هم¬چنین برآورد آب قابل بارش در لایه نزدیک سطح زمین با استفاده از تولیدات ماهواره¬ای سنجنده modis صورت گرفت. داده¬های روزانه mod05 و mod07 از وب سایت reverb در روزهای برداشت شبنم برای منطقه¬ی رشت، در سالهای 2012 و 2013 دانلود شد. پس از پردازش¬های اولیه، آب قابل بارش استخراج گردید و سپس با مقادیر شبنم اندازه¬گیری شده مقایسه گردید. بر اساس نتایج،سهم شبنم در تأمین نیاز آبی گیاه برنج حدود 13/3 درصد برآورد گردید. هم¬چنین همبستگی تولیداتmod07 و mod05 با مقدار شبنم اندازه¬گیری شده به ترتیب برابر 83/0 و 64/0 به¬دست آمد.